مناجات با خدا

حمد خدائى را که اوّل همه آثار هستى اوست و قبل از او اوّلى نبوده، و آخر است بى آنکه پس از او آخرى باشد، خدايى که ديده بينندگان از ديدنش قاصر، و انديشه و فهم وصف کنندگان از وصفش عاجز است. به دست قدرتش آفريدگان را ايجاد کرد، و آنان را بر اساس اراده خود صورت بخشيد، آنگاه همه را در راه اراده خود راهى نمود، و در مسير محبت و عشق به خود برانگيخت، موجودات هستى از حدودى که براى آنان معين فرموده قدمى پيش و پس نتوانند نهاد، و براى هر يک از آنان روزى معلوم و قسمت شده‏اى از باب لطف قرار داد، هر آن کس را که روزى فراوان داده احدى نمىتواند بکاهد، و هر آن کس را که روزى کاسته هيچ کس نتواند بيفزايد، آنگاه زندگى او را زمانى معين مقدّر فرمود، و پايانى محدود قرار داد، که با ايام عمر به سوى آن پايان قدم برمىدارد، و با سالهاى زندگيش به آن نزديک مىگردد، تا چون به اخر آن رسيد، و پيمانه زمانش لبريز شد، جانش را مىگيرد و او را به سوى آنچه بدان خدايش خوانده از ثواب بسيار يا عذاب دردناک راهى مىکند، تا از پى عدالت خود بدکاران را به کردار بدشان و نيکوکاران را به عمل صالحشان جزا دهد، منزّه است نامهاى او، و پى در پى است نعمتهاى وى، کسى را نرسد که او را از کرده‏اش باز پرسد، ولى همه در معرض پرسش او باشند. و سپاس خداى را که اگر عبادش را از معرفت سپاسگزارى بر عطاياى پياپى که به آنان داده، و نعمتهاى پيوسته که بر ايشان کامل ساخته محروم مىنمود نعمتهايش را صرف نموده و سپاس نمىگزاردند، و در روزى او فراخى مىيافتند و شکر نمىکردند، و اگر چنين مىبودند از حدود انسانيت بيرون شده به مرز حيوانيت مىرسيدند، و چنان مىبودند که در کتاب محکمش فرموده: «ايشان جز به چارپايان نمانند بلکه از آنان گمراهترند.» سپاس خداى را بر آنچه از وجود مبارکش به ما شناسانده، و بر آنچه از شکرش به ما الهام فرموده، و بر آن درهاى دانش که به پروردگاريش بر ما گشوده، و بر اخلاص ورزى در توحيد و يگانگيش ما را رهنمون شده، و قلب ما را از الحاد و شک در کار خودش دور داشته، چنان سپاسى که با آن در حلقه سپاسگزاران از بندگانش زندگى بگذرانيم، و با آن بر هر که به خشنودى و بخشايش او پيشى جسته سبقت گيريم، سپاسى که تيرگيهاى برزخ را به سبب آن بر ما روشن کند، و راه رستاخيز را به سبب آن بر ما آسان نمايد، و موقعيت و جايگاه ما را نزد گواهان آن روز بلند گرداند، در روزى که همه سزاى عمل خود بينند بدون آنکه بر کسى ستمى رود، روزى که هيچ دوستى چيزى از عذاب و کيفر را از دوست خود دفع نکند و ستمکاران يارى نشوند، سپاسى که از جانب ما در پرونده‏اى که وضع نيکبختان در آن رقم خورده و مقربان حضرت او گواهان آنند به اعلى عليين بالا رود، سپاسى که چون چشمها در آن روز خيره شود سبب روشنى ديده ما گردد، و هنگامى که چهره‏ها سياه شود صورت ما به نورانيت آن سپيد گردد، سپاسى که ما را از آتش دردناک حق آزاد و در جوار کرم نامتناهيش جاى دهد، سپاسى که با آن همدوش فرشتگان شويم و در پيشگاه عنايتش جاى را بر ايشان تنگ کنيم، و به وسيله آن در سراى ماندگارى جاويد و جايگاه سرمدى او که دگرگونى نپذيرد به صف پيامبران مرسل او متصل گرديم. و سپاس خداى را که براى ما زيبائيهاى آفرينش را اختيار کرد، و روزيهاى پاکيزه را به سوى ما روان ساخت، و ما را به تسلّط بر همه آفريدگان برترى بخشيد، بر اين حساب تمام آفريدگان او بر اساس قدرت حضرتش فرمانبردار ما هستند، و به نيروى اراده او از اطاعت ما ناچارند. و سپاس خداى را که درِ نياز و احتياج ما را از غير خود بست، پس چگونه قدرت سپاس او را داريم؟ يا چه زمانى مىتوانيم شکرش را بجاى آوريم؟ هيچگاه!

و سپاس خداى را که در پيکر ما ابزار گشودن اندام را سوار کرد، و آلات بستن آنها را مقرر فرمود، و ما را از نسيمهاى حياتبخش بهره مند کرد، و اعضاى انجام دادن کار به ما مرحمت فرمود، و ما را با روزيهاى پاکيزه خوراک داد، و به فضلش ما را بى نياز کرد، و به عطاى خود سرمايه بخشيد، آنگاه به ما دستور داد تا فرمانبرداريمان را بسنجد، و از انجام محرمات نهى فرمود تا شکر ما را بيازمايد، بعد از اين همه لطف از فرمانش سر پيچيديم، و بر مرکب محرماتش سوار شديم، با اين همه به عقوبت ما شتاب ننمود، و بر انتقام ما عجله نکرد، بلکه از سرِ رحمت و از باب کرم با ما مدارا فرمود، و از سرِ مهربانى و از باب حلم بازگشت ما را از راه خطا انتظار کشيد. سپاس خداى را که ما را به توبه و بازگشت راهنمايى کرد که اين حقيقت را جز از عطاى او نيافتيم، و اگر همين يک عنايت را از فضل او به حساب آوريم هر آينه اِنعام او درباره ما نيکو، و احسانش در حق ما بزرگ، و بخشش او بر ما عظيم است، زيرا روش او در پذيرش توبه در رابطه با گذشتگان چنين نبوده، بدون شک آنچه را در توانايى ما نبوده از ما برداشته، و جز در خور امکان ما به ما تکليف نفرموده، و ما را به غير از کار آسان وانداشته، و در اين زمينه براى هيچ کدام از ما حجت و بهانه‏اى باقى نگذاشته، پس در ميان ما بدبخت کسى است که برخلاف رضاى او ترک طاعت کند، و خوشبخت از ما کسى است که به سوى او توجه نمايد. و سپاس خداى را به کلّ آن سپاسى که نزديکترين ملائکه به او، و گراميترين آفريدگان نزد او، و پسنديده ترين ستايشگران آستان او.

وى را ستوده‏اند، سپاسى بالاتر از سپاس ديگر سپاسگزاران مانند برترى پروردگارمان بر تمام مخلوقات، و او را سپاس و حمد در برابر تمام نعمتهاى او که به ما و به بندگانش که در گذشته بوده‏اند و باقى بندگانش که هستند و مىآيند دارد، سپاسى به عدد تمام اشياء که دانش او بر آن احاطه دارد، و چندين مقابل هر يک از آنها به طور جاويد و هميشگى تا روز قيامت، سپاسى که حدش را پايانى، و شماره آن را حسابى، و پايان آن را نهايتى، و مدت آن را انقطاعى نباشد، سپاسى که باعث رسيدن به طاعت و بخشش او، و سبب رضا و خشنودى او، و وسيله آمرزش او، و راه به سوى بهشت او، و پناه از انتقام او، و ايمنى از غضب او، و يار و مددکار بر طاعت او، و مانع از معصيت او، و کمک بر اداء حق و وظائف حضرت او باشد، سپاسى که به سبب آن در گروه نيکبختان از دوستانش درآئيم، و در سلک شهيدان به شمشير دشمنانش قرار گيريم، که همانا حضرت او يارى دهنده و ستوده است.

برگرفته از دعاي اوّل صحيفه سجاديه